26-08-2022 BALK – Het neerslagtekort in Fryslân is in de afgelopen week verder opgelopen naar 200 millimeter. Door de regen is de waterstand in het IJsselmeer minder gezakt dan verwacht en zijn er de komende weken geen problemen met het inlaten van IJsselmeerwater. Volgens de laatste berichten houdt de droogte de komende twee weken aan en blijft onze oproep om zuinig om te gaan met water van kracht. Extra maatregelen zijn op dit moment niet nodig. Vanaf volgende week maandag 29 augustus controleren onze medewerkers weer de bij de eerste inspectieronde aangetroffen schades op kwetsbare veendijken. Tot nu toe zijn er geen risicovolle schades aan de dijken ontdekt.
Water vasthouden
We kunnen, geholpen door de regen van vorige week, nog steeds voldoende water inlaten (dagelijks ongeveer 3,5 miljoen kuub water) vanuit het IJsselmeer. Hierdoor kunnen we de Friese boezem (stelsel van meren en kanalen) en de poldersloten voldoende op peil houden. Ook kunnen we vanuit Fryslân nog steeds voldoende water doorvoeren naar Groningen en Drenthe.
Het boezemwater houden we in Fryslân zo lang mogelijk vast en voeren we niet af naar het Lauwersmeer. Het lukt nog steeds niet overal, met name in de hoger gelegen zandgronden en de hoogwatercircuits in de veenpolders, om genoeg water aan te voeren. Maar extra maatregelen (zoals beregeningsverboden) zijn op dit moment niet nodig.
Neerslagtekort
De droogte leidt in andere delen van Nederland wel tot extra maatregelen(externe website). In Fryslân is het neerslagtekort van 200 millimeter circa 100 millimeter wel hoger dan normaal in deze tijd van het jaar. Maar het tekort is veel lager dan het landelijke gemiddelde van 280 millimeter. Dat komt omdat in Noord-Nederland vooral in de eerste helft van de zomer meer regen is gevallen. Ook heeft de iets lagere temperatuur in het Noorden ervoor gezorgd dat er minder water verdampte.
Op dit moment is het voordeel dat we al vrij ver in het zomerseizoen zitten en de dagen korter worden. Hierdoor verdampt er overdag minder water. Voor de komende weken verwachten we dat de hoeveelheid neerslag niet hoger wordt dan de gemiddelde verdamping. Hierdoor blijft het neerslagtekort hoog.
Grondwater
Door het neerslagtekort daalt het grondwater. Dat is normaal voor deze periode in het jaar. Naast schommelingen van de grondwaterstanden over de seizoenen zien we een langjarige trend van dalende grondwaterstanden. Regen geeft wel verlichting voor de bovengrond, maar vult het grondwater dieper in de grond onvoldoende aan. Om de gevolgen van vaker voorkomende langere perioden van droogte te beperken nemen we, net als andere waterschappen, maatregelen op het gebied van inrichting en beheer. Dit doen we door bijvoorbeeld het waterpeil hoger te zetten, slootbodems te verhogen en door het plaatsen van stuwen.
We hebben jouw hulp nodig
We merken dat er deze week door de hoge temperaturen en meer verdamping meer water uit de sloten wordt gehaald om grasland mee te besproeien. Omdat de droogte volgens de laatste berichten doorzet, vragen we iedereen zuinig om te gaan met het oppervlaktewater.
- Beregen op zonnige dagen niet op het heetste moment van de dag; dus voor 10.00 uur en na 16.00 uur.
- Hou je aan de meldings- en vergunningplicht wanneer je water wilt onttrekken voor beregening of bevloeiing.
Meer weten? Lees hier over ons waterbeheer bij droogte.
Inzet pomp Noordwoldigervaart
Sinds gisteren zetten we bij de Noordwoldigervaart bij Noordwolde een pomp in. Door extra water uit de naastgelegen rivier De Linde naar de Noordwoldigervaart te pompen, voorkomen we dat het waterpeil in de vaart te laag wordt voor de vissen. Normaliter staat er 90 centimeter water in de vaart, dat is nu door de droogte gedaald naar 68 centimeter. Vissen kunnen in de problemen komen doordat de temperatuur van het water stijgt en het zuurstofgehalte daalt.
We hebben bij de stuw aan de kant van De Linde een pomp geplaatst. Die pompt het water uit De Linde omhoog waarna het naar de Noordwoldervaart stroomt. De pomp draait de komende dagen net zolang totdat het peil is teruggebracht naar 90 centimeter.
Resultaten eerste dijkinspectie
De eerste inspectieronde van de 100 kilometer aan veendijken vorige week gaf ons een algemeen beeld van de staat van de keringen in ons werkgebied. Er bestaat op dit moment in Fryslân geen risico voor de veiligheid van dijken en er zijn geen maatregelen nodig. Volgende week controleren onze medewerkers dezelfde 26 plekken op de waterkeringen waar schades zijn geconstateerd om zo weer een algemeen beeld te krijgen.
Bij de eerste inspectie zijn ondiepe scheuren en schade aan het gras in de vorm van droge of kale plekken. Op vier plekken (bij het Tsjûkemar, de Sleattemer Mar, de Fluessen en de Peanster Ie) zijn diepere scheuren aangetroffen van gemiddeld 30 centimeter. Dit past ook bij het beeld omdat deze meren meestal in gebieden met veen liggen. Onze medewerkers houden deze vier plekken de komende dagen extra in de gaten. Als het risico toeneemt, ondernemen we actie.
Het beeld voor de komende weken
Volgens de laatste berichten zet de droogte de komende twee weken door. Wel worden er vanaf morgen tot en met volgende week donderdag kleine hoeveelheden neerslag verspreid over Fryslân verwacht. Het scheelt dat er in deze tijd van het jaar minder water verdampt. In juli was de hoeveelheid water die dagelijks verdampt meer dan 5 millimeter, op dit moment verdampt er dagelijks 3,5 millimeter. In de komende weken neemt de verdamping verder af.
Als de hoeveelheden neerslag in de regio rond het IJsselmeer in de komende periode tegenvallen, dan worden we mogelijk geconfronteerd met grotere watertekorten. Dan neemt de kans ook toe dat we als waterschap meer maatregelen moeten nemen, en keuzes moeten gaan maken over de verdeling van het beschikbare water. Lees daarover meer.
Welke maatregelen nemen wij?
In deze periode van droogte nemen wij verschillende maatregelen waarmee water zo lang mogelijk beschikbaar blijft.
De maatregelen die we nemen lees je in onze vorige update van 18 augustus 2022 onder de kopjes ‘water door laten stromen’, ‘water maximaal benutten’ en ‘waterbeheer’.