21-01-2025 BALK – De inzet van landbouwinnovatie biedt grote kansen in de strijd tegen de stikstof- en broeikasgasuitstoot van de landbouw. Dit blijkt uit onderzoek welke is uitgevoerd in opdracht het Interprovinciaal Overleg. Op 20 maandag januari is het rapport ‘Verkenning effecten landbouwinnovaties’ verstuurd aan minister Wiersma van Landbouw Voedselkwaliteit, Visserij en Natuur.
In de komende jaren moet de veehouderij grote stappen zetten om de uitstoot van ammoniak en broeikasgassen verder te verlagen. Dit kan via innovatie stellen de onderzoekers. Veel vernieuwingen voor de veehouderij zijn binnen 1 tot 5 jaar technisch uit te voeren. Maatregelen, zoals biologische mestaanzuring, luchtwassers en het schoonhouden van vloeren, leveren de meeste milieuwinst op voor emissies uit stallen. Aanvullend is een grote reductie mogelijk via zowel voer- en managementmaatregen als nieuwe mestaanwendingstechnieken.
De emissies van ammoniak en broeikasgassen zijn op lange termijn met 61% tot 72% te beperken. Dit is een theoretische aanname die in de praktijk nog moet blijken en waarvoor nieuwe technieken ontwikkeld zullen moeten worden. Dat vraagt om investeringen in kennis en innovatie.
Op de korte termijn is de ammoniakuitstoot in theorie met 41% tot 50% te reduceren. Broeikasgassen kunnen met 27% tot 48% omlaag ten opzichte van de situatie in 2019. Opgeteld betekent dat een groot deel van de milieuopgave in het landelijk gebied te behalen is. Dan moeten wel álle veehouderijen álle vernieuwingen op de juiste wijze doorvoeren.
In welke mate de inzet van technische innovaties rond stalsystemen te prefereren zijn boven sociale of systeeminnovaties waarmee het landbouwsysteem wijzigt zoals extensivering, vergroting van het areaal biologische landbouw, of de inzet van nieuwe gewassen en dierrassen staat en valt met de langetermijnvisie op de positie van de landbouw in Nederland, benadrukken de onderzoekers.
Om het potentieel van innovatie te benutten zijn technische, juridische en financiële maatregelen nodig. Een beleidsinzet op innovatie heeft op dit moment alleen kans van slagen als innovatieve technieken onderdeel uitmaken van een geborgd pakket van maatregelen om stikstofreductie te realiseren.
Dit wordt nog eens onderstreept door een recente uitspraak van de hoogste bestuursrechter. Uit die uitspraak volgt dat ook voor innovatieve maatregelen vaak een vergunning nodig is, waarbij de gehele activiteit opnieuw moet worden beoordeeld. Verdere uitwerking is hiervoor nodig. Innovatie, als onderdeel van een totaalpakket aan maatregelen, biedt mogelijkheden aan blijvende boeren om een bijdrage te leveren aan emissiereductie.
Meer informatie is te vinden in het rapport ‘Verkenning effecten landbouwinnovaties’.