Antioboticaresistentie in mens en dier blijft aandacht vragen

06-03-2025 BALK – Uit recente surveillancegegevens blijkt dat de resistentie tegen veelgebruikte antimicrobiële stoffen bij zowel mensen als dieren aanhoudend hoog blijft voor belangrijke pathogenen, waaronder Salmonella en Campylobacter. Resistentie bij E. coli wordt ook vaak waargenomen bij dieren. De resistentie van Salmonella bij legkippen is laag. Dit melden de Europese autoriteit voor voedselveiligheid EFSA en het Europees centrum voor ziektepreventie en -bestrijding ECDC in een gezamenlijk rapport.

De hoge resistentie tegen ciprofloxacine, een middel voor de behandeling van Salmonella en Campylobacter infecties, is een groeiende zorg. De resistentie tegen ciprofloxacine bij Salmonella Enteritidis en Campylobacter jejuni infecties van mensen blijkt toegenomen in meer dan de helft van de Europese landen die gegevens bij de EFSA en ECDEC hebben ingediend.

Er zijn hoge tot zeer hoge percentages ciprofloxacineresistentie waargenomen bij Campylobacter van voedselproducerende dieren, en in het bijzonder bij Salmonella en E. coli van pluimvee. Deze trends zijn bijzonder zorgwekkend. Op de lijst van schadelijke bacteriën van de Wereldgezondheidsorganisatie van 2024 wordt fluorchinolon-resistente bij Salmonella als een hoge prioriteit geclassificeerd.

Resistentie tegen andere kritisch belangrijke antimicrobiële stoffen die in de menselijke geneeskunde worden gebruikt, wordt weinig waargenomen voor Salmonella en Campylobacter, zowel voor mensen als voor voedselproducerende dieren. Ook resistentie tegen carbapenem komt weinig voor, maar resistentie van E. coli in voedsel en dieren vraagt om aanhoudende waakzaamheid en verder epidemiologisch onderzoek. Deze vorm van resistentie  wordt als een kritieke bedreiging voor de volksgezondheid gezien.

Er zijn ook positieve trends, waarbij uit gegevens blijkt dat er in verschillende rapporterende landen aanzienlijke vooruitgang is geboekt bij het terugdringen van de resistentieniveaus. Bijna de helft van de Europese landen die gegevens hebben ingediend, wees op een afname van de resistentie van Campylobacter tegen macrolide-antibiotica, zowel in Campylobacter jejuni als Campylobacter coli, bij mensen. Bovendien is de resistentie van Salmonella Typhimurium-isolaten van mensen tegen penicillines en tetracyclinen in de loop van de tijd afgenomen.