22-03-2023 BALK – In 2021 is 4,3 procent minder zoet oppervlaktewater en grondwater onttrokken dan een jaar eerder. De laatste jaren wordt steeds meer zout in plaats van zoet water gebruikt als koelwater. Rioolwaterzuiveringsinstallaties verwijderden in 2021 evenveel vervuiling uit het afvalwater als in 2020 en gebruikten daarbij meer hernieuwbare energie. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over het watergebruik en waterzuivering.
In 2021 werd 7,9 miljard kubieke meter water onttrokken uit de bodem (grondwater) of uit zoet oppervlaktewater zoals rivieren en meren, 4,3 procent minder dan in 2020. Daarnaast werd 6,6 miljard zeewater gebruikt door de Nederlandse economie, 11,7 procent meer dan in 2020. Dat er minder zoet water is gebruikt komt vooral doordat de landbouwsector en energievoorziening een lager verbruik hadden. Waterleidingbedrijven verwerkten 1 295 miljoen kubieke meter water, ruim een half miljoen olympische zwembaden.
Minder water gebruikt door de landbouwsector
In 2021 gebruikte de landbouwsector 124,4 miljoen kubieke meter water tegen 349,1 miljoen kubieke meter water het jaar ervoor. Dat is een daling van 64,4 procent. Het watergebruik in 2021 was daarmee weer op het niveau van 2017 en eerder. De jaren 2018, 2019 en 2020 hadden relatief droge lentes en zomers. Dit zorgde ervoor dat er meer grondwater en zoet oppervlaktewater is onttrokken voor het irrigeren van de gewassen. Het gebruik van drinkwater bleef in de periode van 2003 tot en met 2021 vrijwel gelijk. Drinkwater wordt vooral ingezet als drinkwater voor vee en schoonmaken van stallen.
Energiesector gebruikt minder zoet oppervlaktewater
Energiecentrales gebruikten 9,0 miljard kubieke meter koelwater in 2021. Vanaf 2012 is dat koelwater steeds minder vaak zoet. Dit komt door het beleid om nieuwe energiecentrales zoveel mogelijk aan de kust te vestigen, om zo de afhankelijkheid van zoet water te verminderen. In 2012 was het koelwater 62 procent zoet en 38 procent zout, tegen 35 procent zoet en 65 procent zout in 2021.
Prestaties rioolwaterzuivering blijven op peil
In 2021 zuiverden de rioolwaterzuiveringsinstallaties 1,96 miljard kubieke meter afvalwater, 1,3 procent meer dan in 2020. De installaties verwijderen 98 procent van de biologisch afbreekbare vervuiling uit afvalwater van huishoudens en bedrijven. In 2021 werden 85 procent van de stikstofverbindingen en 87 procent van de fosforverbindingen uit het afvalwater verwijderd, evenveel als in 2020. Doordat de waterzuivering steeds beter gaat is de restlozing van stikstof met 63 procent afgenomen (van ruim 39 miljoen kg naar 14,4 miljoen kg) sinds 1990. De restlozing van fosfor nam zelfs af met 73 procent (van 6,2 miljoen kg naar 1,7 miljoen kg). Hoe goed de meststoffen stikstof en fosfor worden verwijderd is een belangrijke maat voor de prestaties van de rioolwaterzuiveringsinstallaties.
Steeds meer biogas omgezet in groen gas
In 2021 produceerden rioolwaterzuiveringsinstallaties ruim 137 miljoen kubieke meter biogas, ruim 15 procent van de landelijke biogasproductie. Dit was de hoogste productie ooit en 6 procent meer dan een jaar eerder. Ruim 60 procent van het biogas werd gebruikt voor elektriciteitsproductie. Nog eens 17 procent van het biogas werd omgezet in groen gas, een ruime verdubbeling ten opzichte van 2020. Groen gas wordt vaak terug geleverd aan het aardgasnet voor gebruik door andere partijen.
Meer zonnestroom gebruikt bij het zuiveren van water
De elektriciteit die in 2021 gebruikt is voor rioolwaterzuivering (810 miljoen kWh), kwam voor 8,5 procent van eigen zonnepanelen, een verdubbeling ten opzichte van 2020. De eigen elektriciteitsproductie uit biogas bedroeg 175 miljoen kWh, ongeveer evenveel als het jaarverbruik van 62 duizend huishoudens. De elektriciteit die in 2021 nog is aangekocht is bijna alleen groene stroom.