06-04-2023 BALK – Het vertrouwen in de provinciale politiek is onder inwoners van Fryslân stabiel hoog, terwijl het vertrouwen in de landelijke politiek afneemt. Dat blijkt uit onderzoek van Planbureau Fryslân. Daarnaast stijgt de interesse voor de provinciale politiek. Hierbij speelt mee dat de provinciale overheid aan zet is bij belangrijke thema’s als de toekomst van de landbouw, stikstof, bereikbaarheid en wonen.
In aanloop naar de verkiezingen voor de Provinciale Staten heeft Planbureau Fryslân inwoners gevraagd naar hun vertrouwen en interesse in de politiek op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau. In dit onderzoek wordt in beeld gebracht hoe panelleden denken over de Friese politiek, waarom zij de politiek al dan niet vertrouwen en hoe zij graag bij beleid betrokken willen worden. Daarnaast wordt getoond in hoeverre en op wat voor manier mensen nieuws en actualiteiten volgen. Hierbij valt onder ander op dat een groot deel van de panelleden regionale media gebruikt voor het volgen van het nieuws via televisie, krant en internet.
Vertrouwen in politiek en andere overheidsinstanties
Panelleden hebben gemiddeld meer vertrouwen in gemeentelijke en provinciale politiek dan in landelijke politieke instituten als de regering en de Tweede Kamer. Daarnaast is vertrouwen in niet-politieke publieke instanties zoals de politie en rechtspraak onder panelleden iets hoger dan vertrouwen in politieke bestuurslagen. Het vertrouwen in politie, rechtspraak, gemeente en provincie is gemiddeld genomen ongeveer stabiel sinds 2017, terwijl het vertrouwen in de regering en Tweede Kamer sinds 2017 met gemiddeld een punt is gedaald.
Uit nadere analyse blijkt dat mensen die veel vertrouwen hebben in de gemeente, meestal ook veel vertrouwen hebben in de provincie en landelijke politiek. De drie factoren die de sterkste voorspeller zijn van vertrouwen in de politiek zijn de mate waarin panelleden politici eerlijk vinden, de mate waarin men denkt dat (provinciale) politici bekwaam zijn en weten wat ze doen, en de mate waarin mensen zich gehoord voelen door de politiek.
Toenemende interesse provinciale politiek
Inwoners van Fryslân zijn redelijk geïnteresseerd in de verschillende politieke bestuurslagen. Een ruime meerderheid geeft aan de Provinciale Staten van Fryslân belangrijk vinden. Sinds 2017 lijkt de interesse in landelijke politiek iets af te nemen, terwijl interesse in provinciale politiek iets lijkt te zijn toegenomen.
Een mogelijke verklaring voor de toegenomen interesse in de provinciale politiek ligt besloten in de thema’s die inwoners op dit moment het belangrijkste vinden. Dit zijn de toekomst van de landbouw, de stikstofcrisis, bereikbaarheid, wonen voor jongeren en de woningmarkt: allemaal onderwerpen waar de provincie een belangrijke rol heeft.
Panelleden lijken daarnaast een in verschillende opzichten een kloof tussen ‘Den Haag’ en de periferie te ervaren. Een ruime meerderheid van de panelleden vindt namelijk dat de Nederlandse overheid te weinig geld en middelen investeert in Fryslân. Ook vindt een meerderheid dat Fryslân te weinig aandacht krijgt in de landelijke politiek en dat de Nederlandse regering niet weet wat er in Fryslân speelt.