25-01-2024 BALK – In 2022 moesten Nederlanders iets verder reizen om bij de huisarts te komen dan in 2008. De gemiddelde afstand tot de dichtstbijzijnde huisartsenpraktijk was 1,1 kilometer, terwijl dat in 2008 0,9 kilometer was. De afstand tot buitenpoliklinieken van ziekenhuizen is juist wat afgenomen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.
| Voorziening | 2022 (km) | 2008 (km) |
|---|---|---|
| Ziekenhuis (excl. buitenpoli’s) | 7,3 | 6,4 |
| Ziekenhuis (incl. buitenpoli’s) | 4,9 | 5,2 |
| Huisartsenpost | 6,9 | 6 |
| Apotheek | 1,3 | 1,2 |
| Huisartsenpraktijk | 1,1 | 0,9 |
De afstand (over de autoweg) tot de huisarts verschilt sterk per gemeente. In 2022 was de afstand tot de huisarts met 2,8 kilometer het grootst op Texel, gevolgd door Hulst en Midden-Drenthe (beide 2,6 kilometer). Mensen op Schiermonnikoog hoefden het minst ver te reizen (0,4 kilometer). De voorzieningen op dit eiland zijn bijna allemaal dichtbij door de compacte bebouwing. In 41 procent van de gemeenten lag de dichtstbijzijnde huisartsenpraktijk op maximaal 1 kilometer afstand.
Over het algemeen hoeven mensen die in het westen of midden van het land wonen, minder ver naar zorgvoorzieningen te reizen dan mensen die elders in Nederland wonen. Mensen die aan de landgrenzen wonen, kunnen in principe ook gebruikmaken van voorzieningen in België of Duitsland. Maar in dit onderzoek zijn buitenlandse voorzieningen buiten beschouwing gelaten.
| Schiermonnikoog | 0,4 kilometer |
| Vlieland | 0,6 kilometer |
| Dantumadiel | 1,1 kilometer |
| Smallingerland | 1,1 kilometer |
| Harlingen | 1,3 kilometer |
| Leeuwarden | 1,4 kilometer |
| Terschelling | 1,4 kilometer |
| Opsterland | 1,4 kilometer |
| Ooststellingwerf | 1,4 kilometer |
| Waadhoeke | 1,5 kilometer |
| Achtkarspelen | 1,6 kilometer |
| Heerenveen | 1,7 kilometer |
| Tytsjerksteradiel | 1,7 kilometer |
| De Fryske Marren | 2 kilometer |
| Sûdwest Fryslân | 2 kilometer |
| Noardeast-Fryslân | 2 kilometer |
| Weststellingwerf | 2 kilometer |
| Ameland | 2,2 kilometer |
Het aantal huisartsen binnen 5 kilometer over de weg was het laagst in de gemeente Sluis in Zeeland. Gemiddeld kan men daar bijna 0,8 huisartsenpraktijken bereiken binnen 5 kilometer rijden. Inwoners van Amsterdam bereiken daarentegen bijna 70 verschillende praktijken binnen dezelfde afstand.
Afstand tot huisarts in Hardinxveld-Giessendam meest toegenomen
Afstand tot huisarts, verandering 2022 ten opzicht van 2008
| Waadhoeke | -0,2 kilometer |
| Terschelling | -0,1 kilometer |
| Weststellingwerf | -0,1 kilometer |
| Dantumadiel | -0,1 kilometer |
| Schiermonnikoog | 0 kilometer |
| Vlieland | 0 kilometer |
| Opsterland | 0 kilometer |
| Ameland | 0 kilometer |
| Leeuwarden | 0,1 kilometer |
| Heerenveen | 0,1 kilometer |
| Ooststellingwerf | 0,1 kilometer |
| Smallingerland | 0,1 kilometer |
| De Fryske Marren | 0,2 kilometer |
| Sûdwest Fryslân | 0,2 kilometer |
| Tytsjerksteradiel | 0,3 kilometer |
| Noardeast-Fryslân | 0,4 kilkometer |
| Harlingen | 0,4 kilkometer |
| Achtkarspelen | 0,4 kilometer |
Huisartsenpost gemiddeld 6,9 kilometer rijden
De huisartsenpost (voor spoedeisende gevallen wanneer de huisartsenpraktijk gesloten is) is over het algemeen wat verder weg dan de huisartsenpraktijk: in 2022 was dat gemiddeld in heel Nederland 6,9 kilometer. In 2008 lag de dichtstbijzijnde huisartsenpost nog op gemiddeld 6,0 kilometer afstand.
In 2022 was de huisartsenpost voor de inwoners van Harlingen met 26,7 kilometer het verst weg, van de gemeenten op het vasteland. De afstand was het kortst voor mensen uit Leiderdorp: gemiddeld 1,9 kilometer.
Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken in 2022 juist wat dichterbij
Gemiddeld was het 7,3 kilometer rijden naar het ziekenhuis in 2022. Als de buitenpoliklinieken meegerekend worden, was dat 4,9 kilometer, tegen 5,2 kilometer in 2008. Deze afname in afstand komt door ziekenhuisfusies van de afgelopen jaren, terwijl het aantal buitenpoliklinieken is toegenomen. In 48 procent van de gemeenten was de afstand tot het dichtstbijzijnde ziekenhuis of buitenpolikliniek hooguit 5 kilometer in 2022.
De apotheek was met gemiddeld 1,3 kilometer relatief dichtbij. Apotheken zijn vaak gevestigd in of naast een huisartsenpraktijk, maar kunnen ook eigen locaties hebben. In 2022 lag de apotheek in 26 procent van de gemeenten op 1 kilometer afstand of minder.
| Harlingen | 1,8 kilometer |
| Smallingerland | 3,8 kilometer |
| Leeuwarden | 4,8 kilometer |
| Heerenveen | 4,9 kilometer |
| De Fryske Marren | 5,6 kilometer |
| Sûdwest Fryslân | 8,5 kilometer |
| Opsterland | 10,1 kilometer |
| Weststellingwerf | 12,6 kilometer |
| Waadhoeke | 12,9 kilometer |
| Tytsjerksteradiel | 14,2 kilometer |
| Achtkarspelen | 15,7 kilometer |
| Ooststellingwerf | 19,9 kilometer |
| Dantumadiel | 20,8 kilometer |
| Noardeast-Fryslân | 25,3 kilometer |
| Vlieland | 36 kilometer |
| Terschelling | 38,3 kilometer |
| Ameland | 46,5 kilometer |
| Schiermonnikoog | 57,7 kilometer |
Meer zorggebruik online
Mensen hoeven niet altijd de deur uit voor medische zorg. Een huisarts of medisch specialist wordt steeds vaker online benaderd. Dat blijkt uit het onderzoek ‘ICT-gebruik van huishoudens en personen’ van het CBS. In 2022 maakte 34 procent van de mensen van 12 jaar of ouder weleens gebruik van online diensten van de huisarts of het gezondheidscentrum, zoals een online consult of het online aanvragen van herhaalrecepten. In 2020 was dit nog 26 procent. Vooral in de coronajaren 2020 en 2021 nam het gebruik van internet voor dit soort medische diensten toe.
Ook kopen mensen vaker medicijnen/supplementen via het internet. In 2020 kocht 14 procent van de mensen online medicijnen en vitaminepillen, twee jaar later was dit 18 procent.