31-08-2023 BALK – Het ministerie van LNV heeft een quickscan laten uitvoeren naar de effecten van het instrumentarium van het ministerie op natuur en biodiversiteit. Op basis van de begroting van 2022 is voor 34 instrumenten een inventarisatie gedaan naar de effecten. Het blijkt dat 12 regelingen elementen te bevatten met kans op schade voor natuur en biodiversiteit. Dat meldt minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof aan de Tweede Kamer.
De uitkomst geeft volgens Van der Wal reden om een vervolgonderzoek in te stellen en verdere verbeteringen door te voeren. Veel van de onderzochte instrumenten zijn historisch gezien met andere doelen ingesteld. Uit de quickscan komt naar voren dat het ministerie bij al deze instrumenten de afgelopen jaren al stappen heeft gezet om ongewenste neveneffecten op natuur en biodiversiteit te voorkomen.
Tegelijkertijd is verdergaande verbetering nodig. Voor de instrumenten waarvan in de quickscan is aangegeven dat ze mogelijk schadelijk effect op natuur en biodiversiteit hebben, is nadere analyse nodig. Het ziet ernaar uit dat het vaak instrumenten zijn, die uitnodigen tot verdere landbouwintensivering of tot het in stand houden van die intensiteit. Tegelijkertijd kunnen die instrumenten ook weer elementen bevatten die bijdragen aan onder meer natuur- en biodiversiteitsdoelen.
Van der Wal noemt een subsidie tot behoud van grasland als voorbeeld. Uit de quickscan blijkt dat deze enerzijds een mogelijk beschermend effect heeft, omdat het voorkomt dat grasland wordt omgezet naar maïsland en zo de druk op natuur en biodiversiteit en waterkwaliteit verlaagt, en anderzijds mogelijk een belemmering is voor de omschakeling naar minder negatieve teelten. Nader onderzoek kan in beeld brengen wat het werkelijke effect is.
Van der Wal wil samen met haar collega Adema de regelingen uit de quickscan nader laten onderzoeken, met de bedoeling dat instrumenten niet alleen minder schadelijke effecten hebben, maar juist ook een positieve impact hebben op natuur en biodiversiteit. Daarnaast zal ze de scope van de inventarisatie uitbreiden naar alle financiële stromen van het ministerie van LNV. Hiervoor laat ze een aanpak ontwikkelen die Rijksbreed toepasbaar is.
De minister hoopt dat het nieuwe onderzoek in het voorjaar van 2025 kan zijn afgerond en dat ze in het voorjaar van 2024 de Tweede Kamer tussentijds kan informeren over de stand van zaken. Parallel aan het verdiepende onderzoek wil Van der Wal ook alvast aan de slag met de eerste aanbevelingen uit de quickscan om verbeteringen door te voeren voor natuur en biodiversiteit.