10-02-2025 BALK – De jaarcijfers van de Fraudehelpdesk laten zien dat het totaal aantal fraudemeldingen met 10 procent toenam ten opzichte van 2023. De gemelde financiële schade liep zelfs op met 20 procent, tot bijna 53 miljoen euro. In totaal werden 63.469 meldingen gedaan, waarvan 9.146
meldingen betrekking hadden op daadwerkelijk geleden financiële schade.
Wat vooral opvalt is de toename in voorkennis waarover criminelen beschikken. Deze informatie,
vaak verkregen via phishing-mails of datalekken, stelt oplichters in staat om persoonlijke details
te gebruiken en daarmee het vertrouwen van slachtoffers te winnen.
Telefonische helpdeskfraude toegenomen
Het aantal meldingen van telefonische oplichting verdubbelde in 2024 ten opzichte van het jaar
ervoor. In de meeste gevallen ging het om helpdeskfraude: oplichters die zich voordeden als
helpdesk-medewerker van een bekend bedrijf. Met een smoes over een probleem haalden ze
mensen over om software te downloaden, om zo op afstand toegang te krijgen tot de computer
(een aantal jaren geleden vooral bekend als ‘Microsoftbellers’).
Hieronder valt ook bank-helpdeskfraude, een van de meest schadelijke vormen van oplichting.
Het aantal meldingen over telefoontjes namens een financiële instelling of betaaldienst
verviervoudigde, en het aantal financieel gedupeerden steeg met ruim 10 procent. Deze
gedupeerden verloren gemiddeld ruim € 21.500,-. Bij bank-helpdeskfraude maken criminelen
gebruik van persoonlijke gegevens om slachtoffers telefonisch te overtuigen hun geld over te
maken naar een ‘veilige rekening’. De oplichter blijkt vaak op de hoogte van allerlei
persoonsgegevens en het rekeningnummer van het slachtoffer, soms zelfs van de laatste
transacties op de rekening, en wint daarmee het vertrouwen.
Soms is bij het telefoongesprek een bestaand nummer van een echte bank op het scherm van
de ontvanger zichtbaar. Dat is mogelijk door de techniek die spoofing heet. Ook wordt in het
gesprek wel de naam van een echte bankmedewerker genoemd, om zo het vertrouwen van de
ontvanger verder te vergroten.
Na het telefoontje volgt soms een bezoek aan huis bij de gedupeerde: de nep-bankmedewerker
komt sieraden en andere waardevolle spullen ophalen om ze zogenaamd in een bankkluis te
bewaren vanwege de vele inbraken in de buurt. De telefoon en andere apparaten zullen zij ‘laten
onderzoeken op schadelijke software’.
Verschil tussen echt en nep steeds lastiger te onderscheiden
De impact op slachtoffers is groot: naast financiële verliezen ervaren zij gevoelens van
schaamte, wantrouwen en onveiligheid. De omgeving begrijpt niet altijd hoe geraffineerd de
oplichters te werk gaan en toont daardoor soms weinig begrip.
De Fraudehelpdesk adviseert mensen om altijd alert te zijn bij telefonische verzoeken van
zogenaamd vertrouwde instellingen. Banken en andere bedrijven zullen nooit om pincodes of
inloggegevens vragen, en zullen nooit vragen om geld over te maken naar een ‘veilige rekening’.
Bij twijfel wordt aangeraden zelf contact op te nemen met de bank via een officieel
telefoonnummer, bij voorkeur via de bankierenapp.
Daarnaast benadrukt de Fraudehelpdesk het belang van gesprekken over fraude met anderen
hun omgeving. “De geraffineerdheid van de oplichters en het gebruik van persoonlijke informatie
zorgt ervoor dat het verschil tussen echt en nep steeds moeilijker is te zien,” zegt een
woordvoerder van de Fraudehelpdesk. “Dit maakt het essentieel om mensen nog veel bewuster
te maken van de risico’s. Samen kunnen we voorkomen dat nog meer mensen slachtoffer
worden van deze sluwe praktijken.”
Oproep: Fraudebestrijding moet hoger op de agenda
De Fraudehelpdesk dringt er bij de politiek op aan om fraudebestrijding hoger op de agenda te
zetten. “Fraude raakt niet alleen de slachtoffers, maar ondermijnt ook het vertrouwen in
instituties en de digitale dienstverlening. Wij horen regelmatig van melders dat zij helemaal niet
meer op e-mails durven reageren uit angst voor fraude. Ook niet op legitieme berichten. We
kunnen niet wachten tot dit probleem nog groter wordt. Er is nu actie nodig.”
