30-06-2023 BALK – Uit onderzoek namens de gemeenten De Fryske Marren, Harlingen, Súdwest-Fryslân en Waadhoeke, blijkt dat de wachtlijsten die er in de regio bestaan voor Beschut Werk mogelijk komen door de wijze waarop het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de verdeling maakt over gemeenten. Daardoor valt de taakstelling voor de regio lager uit dan nodig, en dus ook de bijbehorende vergoeding. De vier gemeenten roepen de VFG en Fryslân Werkt op om in gezamenlijkheid dit probleem onder de aandacht van minister Schouten te brengen.
Extra banen uit eigen gemeentelijke begrotingen
De gemeenteraad van Waadhoeke heeft vorig jaar besloten om iedereen op de wachtlijst met een indicatie Beschut werk versneld aan een baan te helpen. Omdat de gemeente niet voor alle inwoners op de wachtlijst een vergoeding van het Rijk ontvangt, moest de gemeente hier zelf geld voor vrijmaken in de begroting. Als de gemeenteraad dat niet had besloten, zouden sommige inwoners, vaak jongeren die het speciaal- of praktijkonderwijs verlaten, na 8 jaar nog steeds wachten op een betaalde baan op eigen niveau in aangepaste omstandigheden. In de gemeente Harlingen was sprake van dezelfde situatie. Beide gemeenten hebben inmiddels hun beurs getrokken om voor de wachtenden de banen te realiseren. Het Rijk vergoedt de kosten voor deze extra banen niet.
Onderzoek ingesteld naar wachtlijsten
Alle gemeenten hebben een taakstelling als het gaat om het realiseren van Beschut-werkbanen. Voor het regelen van deze banen, wordt de gemeente volledig gecompenseerd door het Rijk. Hoewel de gemeente aan de zogenaamde taakstelling voldoet, blijft er een wachtlijst bestaan voor Beschut werk. De gemeenteraadsleden vonden het van belang te weten waarom er een wachtlijst is, terwijl de gemeenten de taakstelling realiseren. Daarop is een onderzoek ingesteld in opdracht van vier colleges. De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân werkten hierin samen met Harlingen en Waadhoeke. In Súdwest-Fryslân is er eveneens een wachtlijst; in De Fryske Marren kan iedereen met een indicatie Beschut werk nog geplaatst worden.
Resultaat van het onderzoek
Uit het onderzoek kwam naar voren dat de indicatie voor Beschut Werk op een zorgvuldige manier wordt afgegeven. Het is dus niet zo dat er te veel indicaties worden gegeven en de wachtlijsten daarom zo lang zijn. Integendeel, het ziet ernaar uit dat de taakstelling onder andere is gebaseerd op historische gegevens over de instroom in de voormalige Wet sociale werkvoorziening, die voor de regio Fryslân-West negatief uitpakken. Het onderzoek toont daarmee aan dat niet de gemeenten, maar het Rijk zelf zal moeten zorgen voor een structurele oplossing. Want de taakstelling, en dus de vergoeding, zou hoger moeten zijn.
Wethouder Marja van der Meer
“Er zit een ‘weeffout in het verdeelmodel’”, aldus wethouder Marja van der Meer van de gemeente Waadhoeke. “Het is goed om te lezen dat de indicaties door het UWV volgens een zorgvuldige procedure worden afgegeven en ook dat de samenwerking tussen gemeente en onderwijsinstellingen goed is. Tegelijkertijd geeft dat aan dat we op dit moment niet méér kunnen doen dan we nu doen. Minister Schouten zal toch echt nog eens goed naar de financiering van deze banen moeten kijken, in het bijzonder in onze regio. Wij hebben al contact met het ministerie, en nu willen we ook in samenwerking met alle gemeenten in Fryslân het signaal afgeven dat we een oplossing nodig hebben uit Den Haag. Het is belangrijk dat zoveel mogelijk inwoners meedoen op de arbeidsmarkt en een eigen inkomen kunnen verdienen, ook mensen die meer begeleiding en ondersteuning nodig hebben.”
Gezamenlijk signaal
De vier gemeenten delen de uitkomsten van het onderzoek met het Algemeen bestuur van Fryslân Werkt en de Vereniging Friese Gemeenten (VFG). Ze willen samen met Fryslân Werkt en de VFG in een gezamenlijke actie het probleem bij minister Schouten onder de aandacht brengen. Het probleem dat de huidige verdeelsystematiek niet aansluit bij de feitelijke behoefte aan Beschut werkplekken. De vier wethouders hopen dat de minister op Prinsjesdag met maatregelen komt die ertoe leiden dat inwoners na de indicatie, in plaats van op een wachtlijst, zo snel mogelijk kunnen doorstromen naar een Beschut-werkbaan.