11-05-2024 BALK – Ook dit jaar ontwaakte de natuur weer vroeg uit haar winterslaap door de hoge temperaturen in februari en maart. Met als gevolg hooikoorts begin maart door de bloeiende berken. Gemiddeld start het groeiseizoen tegenwoordig ruim 3 weken eerder dan rond 1900. En het eindigt zo’n 1,5 week later. Daardoor duurt het groeiseizoen ruim 4 weken langer.
Temperatuur bepaalt lengte groeiseizoen
Elk jaar gaan planten weer groeien als eind winter, begin voorjaar de temperatuur weer omhooggaat. De ene soort ontwaakt wat eerder dan de andere. Maar grofweg kun je zeggen dat het groeiseizoen is begonnen als de temperatuur over dag en nacht gemiddeld boven de 5 graden uitkomt en daar tot 1 juli niet meer onder komt. Het eindigt in het najaar als de temperatuur weer onder de vijf graden duikt.
Groeiseizoen duurt nu langer door klimaatverandering
Ieder jaar vanaf 1901 tot nu het groeiseizoen zien volgens de temperatuur gemeten in De Bilt (groene balkjes). Het ene jaar is het andere niet. Het groeiseizoen begint ergens in de periode eind maart tot halfweg mei en eindigt ergens in de periode oktober tot begin december. De vroegste start was dit jaar, op 27 februari 2024. Het meest late einde was in 2000, op 14 december.
Ook is een duidelijk trend zichtbaar (zwarte lijnen). Tegenwoordig start het groeiseizoen gemiddeld ruim 3 weken eerder dan rond 1900 en eindigt zo’n 1,5 week later. De lengte van het groeiseizoen is daardoor met ruim 4 weken toegenomen.
Lengte groeiseizoen neemt nog verder toe
In 1902 kende ons land het kortste groeiseizoen (141 dagen), maar liefst 112 dagen korter dan het langste groeiseizoen in 2000 en 2002 (253 dagen). Gemiddeld duurt het groeiseizoen tegenwoordig 211 dagen.
Volgens de KNMI’23 klimaatscenario’s neemt de opwarming van de aarde verder toe. Daardoor neemt ook de lengte van het groeiseizoen in Nederland verder toe. Hoeveel hangt vooral af van hoeveel broeikasgassen de wereld nog gaat uitstoten door het gebruik van fossiele brandstoffen. In het hoge scenario is de gemiddelde lengte van het groeiseizoen bijna 300 dagen in 2100, in het lage scenario 230 dagen.
Voor de landbouw kan dit langere groeiseizoen tot hogere opbrengsten leiden. Veranderingen in neerslag en extreem weer, zoals buien, hagel en droogte, kunnen toekomstige oogsten echter juist bedreigen. Landbouw en natuur zullen zich verder aan moeten passen aan het veranderende klimaat.