15-04-2024 BALK – Een fusie van ziekenhuizen heeft verstrekkende gevolgen, niet alleen binnen de zorgsector, maar ook voor de bredere samenleving. Daarom heeft Planbureau Fryslân een onderzoek uitgevoerd naar de voor- en tegenargumenten van een ziekenhuisfusie waarbij er sprake is van schaalvergroting. Samen met een reflectie ondersteunt dit overzicht de discussie over de toekomst van de ziekenhuiszorg in Fryslân.
De gezondheidszorg staat in Fryslân voor een aanzienlijke uitdaging: terwijl de vraag naar zorg blijft stijgen als gevolg van vergrijzing en een toename van chronische ziekten, krimpt het aantal beschikbare zorgverleners. Deze situatie resulteert in langere wachtlijsten, onvoldoende capaciteit in ziekenhuizen en een toenemende druk op de medisch-specialistische zorg (MSZ).
In deze context overwegen twee ziekenhuizen, Tjongerschans in Heerenveen en het Antonius Ziekenhuis in Sneek, een fusie. Het hierbij gehanteerde voorkeursscenario is het openen van een nieuw ziekenhuis in Joure en het sluiten van de twee bestaande ziekenhuizen.
Gevolgen fusie vanuit een brede welvaartsblik
Welke voor- en tegenargumenten spelen er in dit scenario? Vanuit een brede welvaartsblik hebben ze dit voor een fusie van de twee ziekenhuizen naar één nieuw ziekenhuis in kaart gebracht. Een overzicht van de argumenten is samengebracht in een discussiewijzer.
Betrekken van alle belanghebbenden
De rapportage biedt inzicht in deze argumenten en er wordt gereflecteerd op de keuzes die gemaakt moeten worden over de ziekenhuiszorg. Het onderzoek benadrukt het belang van integrale besluitvorming. Het betrekken van alle belanghebbenden bij het proces onder een gemeenschappelijk doel is essentieel om de potentiële impact van fusies op zowel de zorgverlening als de samenleving als geheel te begrijpen.
Het rapport geeft aan dat door het brede en integrale perspectief van brede welvaart als uitgangspunt te nemen inzichtelijk wordt op welke thema’s een mogelijke fusie effect kan hebben, buiten het meer bedrijfs-economische perspectief. Dit biedt daarmee een vollediger beeld. “Het ligt voor de hand dat belanghebbenden vaak vertrekken vanuit hun eigen perspectief, maar vanwege de complexiteit van de uitdagingen waar de zorg voor staat is een integrale benadering gewenst vanuit een gezamenlijk perspectief. Een gezamenlijke visie op de toekomst van de zorg en de benodigde veranderingen is gewenst,” vertelt onderzoeker Mandy Bosma.
“Een fusie met schaalvergroting is één van de mogelijke oplossingen om de uitdagingen in de zorg aan te gaan en het is belangrijk om goed af te wegen welke oplossingen de voorkeur genieten. Hierbij moet in het oog gehouden worden dat niet alle argumenten in deze discussie een harde wetenschappelijke onderbouwing kennen en er vaak een bepaalde mate van onzekerheid is.” Evaluaties van eerdere fusies met schaalvergroting die openbaar beschikbaar zijn, kunnen hierbij helpend zijn. Momenteel zijn deze er nog maar in beperkte mate beschikbaar.