‘Het vinden van balans op de mestmarkt kent veel uitdagingen en onzekerheden’

29-09-2024 BALK – Door de afbouw van de derogatie gaat uiteindelijk in 2026 circa 78 miljoen kilo plaatsingsruimte voor stikstof uit dierlijke mest verloren. Ook wanneer de productie van stikstof uit dierlijke mest onder het plafond voor 2025 wordt gebracht resteert er nog een tekort aan plaatsingsruimte voor 53 miljoen kilo stikstof. Het verhogen van de correctie van de gasvormige verliezen uit rundermest en het versmallen van de derogatievrije bufferstroken langs natuurgebieden levert circa 5 miljoen kilo stikstof op. Het betekent dat de druk op de mestmarkt voorlopig zal aanhouden.

Het is onzeker tot welke daling in de mestproductie de landelijke beƫindigingsregelingen veehouderijlocaties Lbv en Lbv-plus gaan leiden. Het ministerie gaat ervan uit dat dit 21 miljoen kilo stikstof oplevert. Er hebben zich 1448 bedrijven met interesse voor de regelingen aangemeld, maar het is de vraag of die bedrijven ook definitief besluiten tot deelname.

Ook is het lastig inschatten welk effect de afroming bij de handel op productierechten zal hebben op de totale mestproductie in Nederland. Deskundigen denken dat de inschatting van het ministerie dat dit 7 miljoen kilo stikstof uit de markt zal gaan halen te optimistisch zal blijken. Een van de maatregel waar sectorvertegenwoordigers de hoop op vestigen, is het verlagen van het ruw eiwitgehalte in het rantsoen van melkvee. Het ministerie denkt dat dit tot een reductie van 9 miljoen kilo stikstof kan leiden.

Andere maatregelen die minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur voorstelt om de druk op de mestmarkt te verlichten zullen pas op wat langere termijn effect sorteren. Dan gaat het onder meer om de toelating van Renure-meststoffen als kunstmestvervanger, het verwerken van mest in potgrond en extra export van mest. 

Verder rekent Wiersma op een reductie van de stikstofproductie via dierlijke mest via de opzet van een nieuwe, nog te ontwikkelen brede vrijwillige stoppersregeling. Zij verwacht per miljard euro die daarvoor wordt aangewend ruim 10 miljoen kilo stikstof van de markt te kunnen halen. De openstelling is niet te verwachten voor 2026, dus dit zal op de korte termijn niets bijdragen aan de verlaging van de druk op de mestmarkt.

De minister wil tevens met de Europese Commissie in gesprek over extra mestplaatsingsruimte via een nieuwe derogatie vanaf 2026. Ook zal Nederland zich sterk maken voor het aanpassen van de algemene gebruiksnorm van 170 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare in de Europese Nitraatrichtlijn, bij de herziening van deze richtlijn.