10-02-2024 BALK – Rijk en provincies zien veel potentie in doelsturing om verduurzaming van de landbouw in Nederland te bevorderen. Doelsturing geeft boeren speelruimte om zelf te kiezen welke maatregelen ze willen nemen en biedt mogelijkheden voor beloning. Op dit moment staat Europese regelgeving grootschalige invoering echter in de weg. Dat blijkt uit onderzoek.
Het onderzoek verkende de mogelijkheden van doelsturing als manier om natuurinclusieve landbouw in Nederland aanzienlijk op te schalen, in opdracht van het ministerie van LNV. De focus in het onderzoek lag hierbij op de melkveehouderij. De verwachting is dat doelsturing via kritische prestatie indicatoren natuur inclusieve landbouw kan stimuleren.
De wens om natuurinclusieve boeren kostendekkend te belonen loopt aan tegen de grenzen van de Europese staatssteunregels. Zo zijn vergoedingen door overheden alleen toegestaan op basis van gemaakte kosten en inkomstenderving en niet op basis van behaalde doelen. Beloning op basis van prestaties is alleen op beperkte schaal mogelijk via de de-minimisregeling. Hiermee is maar een beperkte beloning mogelijk, die meestal niet opweegt tegen de inkomstenderving en extra kosten.
Om wel kostendekkend te kunnen belonen voor natuurinclusieve prestaties is een nieuwe subsidieregeling nodig, met vooraf vastgestelde concrete maatregelpakketten en bijbehorende vergoedingen. Om boeren toch keuzevrijheid te geven, kan een ruim scala aan mogelijke maatregelen worden opgenomen in een dergelijke subsidieregeling. Het ontwikkelen van een dergelijke subsidieregeling en het doorlopen van de Europese staatssteuntoets gaat echter jaren kosten. Hierdoor zijn structurele en kostendekkende beloningen voor natuurinclusieve landbouw op korte termijn niet te realiseren.