23-07-2024 BALK – Inzaaien van productief kruidenrijk grasland kan de biodiversiteit op melkveebedrijven verhogen, zonder dat de productie van ruwvoer daarbij afneemt. Dat blijkt uit onderzoek van het Louis Bolk Instituut en Wageningen University & Research in de Achterhoek. In een interdisciplinair onderzoek vergeleken de onderzoekers productief en extensief kruidenrijk grasland met gangbaar blijvend grasland met Engels raaigras.
Extensief kruidenrijk grasland kenmerkt zich door een extensief beheer, een hoge biodiversiteit maar een relatief lage productie. Op productief kruidenrijk grasland staan mengsels van grassen en kruiden die een goede productie leveren, vergelijkbaar met die van blijvend grasland.
De onderzoekers vergeleken de productie, voederwaarde, bodemkwaliteit en biodiversiteit van deze drie graslandtypen op 12 locaties op zandgrond in de Achterhoek. Het blijvend grasland was gemiddeld 8 jaar niet geploegd, bestond voor meer dan 90% uit Engels raaigras en werd gangbaar bemest met drijfmest en kunstmest.
Het productief kruidenrijk grasland bestond uit een mengsel van grassen, vlinderbloemigen en kruiden die twee jaar daarvoor waren ingezaaid en gangbaar werden gemest. En het extensief kruidenrijk grasland werd al 20 jaar extensief beheerd en bevatte meer dan 15 plantensoorten per 25 m2.
Het productief kruidenrijk grasland zorgde voor een even hoge grasproductie als blijvend grasland onder gunstige omstandigheden en produceerde in droge jaren en bij minder bemesting zelfs meer gras. Minpunt is wel dat de klavers en kruiden worden verdrongen door de grassen, waardoor de voordelen op gebied van biodiversiteit verminderen. Daarom moet de persistentie van de klavers en kruiden in productief kruidenrijk grasland worden verbeterd.
De CO2-opslag in de bodem van de drie graslandtypen bleek even groot. De natuurlijke stikstofbinding door vlinderbloemigen was het hoogste in productief kruidenrijk grasland, waarmee boeren met dit graslandtype het beste het gebruik van kunstmest kunnen afbouwen.
De biodiversiteit in de bodem, in de vorm van de bacteriën, schimmels en nematoden, was het hoogste in extensief kruidenrijk grasland en het laagste in productief kruidenrijk grasland. Kijkend naar het aantal plantensoorten per perceel, scoort extensief kruidenrijk het beste en blijvend grasland het slechtste. Dit geldt ook voor het aantal insecten.
In extensief beheerd grasland komen meer plantensoorten voor en die zorgen weer voor meer insectensoorten, waaronder bestuivende insecten. In productief kruidenrijk grasland komen meer bestuivers voor dan in blijvend grasland, maar voor de biodiversiteit is uitbreiding van het areaal extensief kruidenrijk grasland essentieel. De productieve graslandtypen zijn in de huidige vorm ook ongeschikt als broedhabitat voor veel weidevogels, omdat het maairegime geen volledige nestcyclus toelaat.