03-03-2023 BALK – Een akkoord over de toekomst van de landbouw is nog ver weg. Dat blijkt uit documenten over het verloop van de onderhandelingen tussen agrarische organisaties en het kabinet. Eind april moet het akkoord er zijn. Sommige betrokkenen noemen de kans dat er een akkoord komt niet groot.
De partijen praten sinds december over de toekomst van de landbouw in Nederland. Om de natuur te beschermen en te herstellen, wil het kabinet de stikstofneerslag in 2030 in 131 gebieden met 70% hebben gereduceerd. Circa 3000 bedrijven met een hoge uitstoot in de omgeving van kwetsbare Natura 2000-gebieden krijgen een een aanbod om te stoppen, het bedrijf te verplaatsen of resoluut aan te passen zodat de emissie verdwijnt. Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof zal in april de nadere uitwerking presenteren.
Tegelijkertijd wil het kabinet ook met een plan komen voor boeren die niet stoppen. Daarvoor wordt ingezet op het sluiten van een landbouwakkoord met een reeks organisaties waaronder een reeks partijen uit de landbouw. Uit gespreksverslagen blijkt dat veel partijen aan tafel het toekomstperspectief dat het kabinet biedt, onvoldoende vinden. Zo ziet de melk- en kalversector niets in de door het kabinet meegegeven kaders waarbinnen het akkoord moet komen, zoals bestaande Europese en Nederlandse natuurdoelen.
De melk- en kalversector vreest dat 10% van de grond voor de landbouw verloren gaat als aan de natuurdoelen moet worden voldaan. Met aanvullende milieueisen zou de Nederlandse melkproductie met ruim een derde kunnen afnemen. Het blijft onduidelijk in welke mate de Veestapel moet inkrimpen en over die onduidelijkheid zijn sommige partijen niet te spreken. Ook is er ergernis over nieuwe natuurkaders die minister Van der Wal in november stelde. Agrarische organisaties houden vooral vast aan innovaties om minder de uitstoot van ammoniak omlaag te brengen.
Minister Adema stelt dat alles op alles wordt gezet om het akkoord te laten slagen. Als dat echter niet lukt zal hij met een kabinetsplan voor de transitie van de landbouw komen. Binnen het kabinet zitten de betrokken ministers echter ook niet op één lijn. Adema dat een akkoord alleen haalbaar is als er nu al geld aan wordt gekoppeld en claimt 5 miljard euro. De ministers Van der Wal en Kaag willen pas geld voor het akkoord vrijmaken als de doorrekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving laten zien dat de afspraken werkelijk leiden tot een verlaging van de stikstofdepositie.