18-02-2024 BALK – In veenweidegebied Aldeboarn-De Deelen doen sinds 2022 zestien boeren vrijwillig mee aan een pilot waarin flexibel peilbeheer wordt uitgeprobeerd. Daarnaast wordt er onderzocht welke beheermaatregelen passen bij nattere veenweiden. De pilot is nu met een jaar verlengd. Voor 2024 staan er twee nieuwe aspecten op het programma: de manier waarop het Wetterskip Fryslân het peilbeheer in samenwerking met de boeren organiseert, en een grotere nadruk op bodemverbeterende maatregelen.
Om bodemdaling en CO2-uitstoot te verminderen moeten in veenweidegebieden de slootwaterpeilen omhoog. Dat heeft gevolgen voor de agrarische bedrijfsvoering en dus is het van belang om samen met boeren te experimenteren. In meerdere gebieden in Friesland wordt peilverhoging volgens de methode ‘hoog als ’t kan, lager als ’t moet’ uitgeprobeerd. Het is een vorm van peilbeheer die rekening houdt met de bedrijfsvoering en de weersomstandigheden.
Het peil gaat bijvoorbeeld omlaag in een periode met langdurige regenval, in het vroege voorjaar wanneer de boer wil bemesten, of in het najaar als hij de laatste snede wil oogsten. Omgekeerd gaat het peil extra omhoog in perioden van langdurige droogte. Deze manier van werken vraagt om een nieuwe vorm van samenwerken tussen het waterschap en de boeren in een bepaald watersysteem.
Daarnaast wordt onderzocht welke combinatie van beheermaatregelen passen bij nattere veenweiden, met welke vergoeding. In watersysteem Poppenhuizen, een gebied van 600 hectare, wilden alle boeren op vrijwillige basis meedoen aan de pilot. Voorwaarde hierbij was dat het waterschap snel en adequaat op signalen uit het veld zou reageren. Daarover werden onderling afspraken gemaakt.
Ook is afgesproken dat het peil in stappen omhoog zou gaan. Volgens de kaarten was een peilopzet van 30 centimeter mogelijk. De boeren ontvangen een compensatie in geval van inkomsten-derving. De berekening van het bedrag wordt gebaseerd op de compensatiesystematiek die het Friese Veenweideprogramma momenteel ontwikkelt.
Voor dit jaar staan er twee nieuwe aspecten op het programma. Er wordt nader onderzoek gedaan naar de manier waarop het Wetterskip Fryslân het peilbeheer in samenwerking met de boeren het best kan organiseren. Daarnaast speelt de vraag hoe boeren gestimuleerd kunnen worden om via de eco-regelingen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid bodemverbeterende maatregelen te treffen.