14-05-2022 BALK – Het voorjaar van 2022 is droog van start gegaan. Na een natte winterperiode is de afgelopen weken vrijwel geen regen gevallen. Ook de komende weken wordt weinig neerslag verwacht. Daarom brengen we voorlopig elke twee weken een update over droogte uit. Hierin staat de actuele situatie in ons beheergebied en de maatregelen die Wetterskip neemt om de gevolgen van droogte te beperken.
We spreken van droogte als er gedurende een langere periode minder neerslag valt dan er water verdampt. Dat noemen we het neerslagtekort. Dit wordt gemeten van 1 april tot 1 september.
Neerslagtekort
Het is normaal dat het in de zomer droger is dan in de winter. In de zomerperiode verdampt er zo’n 5 millimeter water per etmaal door zon en wind. Van droogte is sprake als er een lange periode wel verdamping is, maar weinig tot geen regen. Voor ons werkgebied is het gemiddeld neerslag tekort 80 mm. Het neerslagtekort gemeten in de periode 1 april tot 13 mei is vergelijkbaar met 1976, één van de droogste jaren.
Grondwaterstanden op niveau
Dankzij de natte maand februari is het grondwater overal goed op niveau. Op dit moment is de gemiddelde grondwaterstand daardoor hoger dan vorig jaar rond deze tijd. Met de start van het groeiseizoen en oplopende temparturen zal de grondwaterstand de komende weken dalen. Bekijk de actuele grondwaterstanden.
Aanvoer IJsselmeer
Om de Friese boezemvaarten en meren op peil te houden, laten we bij de inlaten in Lemmer en Tacozijl water in vanuit het IJsselmeer. Van daaruit wordt het water met inlaten en gemalen verdeeld naar de poldervaarten en -sloten. Er is nog voldoende water beschikbaar om de peilen te handhaven in de gebieden waar we water kunnen aanvoeren. Voor de waterkwaliteit en de bestrijding van verzilting is voldoende water beschikbaar om door te spoelen. Rijkswaterstaat heeft het peil van het IJsselmeer verhoogd om meer water beschikbaar te hebben.(externe website)
Hogere waterstanden
In de Friese meren en kanalen en waar mogelijk in de poldersloten- en vaarten hebben we de waterstanden verhoogd. Hierdoor is er meer water in de sloot beschikbaar voor landbouw en natuur. Zo gebruiken boeren het water om weilanden plasdras te zetten voor de weidevogels en soms voor besproeiing. Met de hogere waterstanden in de poldersloten proberen we de weinige regen die valt zoveel mogelijk in de bodem te laten dringen. Dit stroomt dan niet vanuit het land richting sloot. Op delen van de hoge zandgronden waar we geen water kunnen aanvoeren, proberen we zoveel mogelijk water vast te houden door het hoger zetten van stuwen.
Heb je vragen over de hogere waterstanden dan kun je onze rayonbeheerders bereiken via (058) 292 22 22.
Doorspoelen en afvoeren
In droge perioden laten we in de polders extra water in vanuit de meren en kanalen. Dit doen we om te voorkomen dat sloten droogvallen, maar ook om de waterkwaliteit zo goed mogelijk te houden. Voor de waterkwaliteit is het nodig dat er een klein beetje stroming blijft. Deze stroming creëren we door iets meer water vanuit de boezem in te laten en dit vervolgens terug te pompen in de boezem. Dit overtollige water is vervolgens weer beschikbaar om weer in een polder te worden ingelaten. Ook voeren we water af naar het Lauwersmeer en de Waddenzee om de doorstroming van de Friese meren en kanalen op gang te houden. Dit is nodig voor een goede waterkwaliteit en om verzilting (= binnendringen zout zeewater) tegen te gaan.
Waterkwaliteit
De waterkwaliteit in Fryslân is over het algemeen goed. Wel zijn op enkele zwemwaterlocaties de eerste metingen van blauwalg gedaan. Waar je veilig kunt zwemmen in Fryslân lees je op zwemwater.nl(externe website)
Wat kunt u zelf doen?
Als grondeigenaar kun je zelf ook een bijdrage leveren aan voldoende beschikbaarheid van water. Bijvoorbeeld door inlaten en duikers schoon te houden voor een goede waterdoorvoer. Verder vragen we agrariërs de volgende maatregelen te nemen om watertekorten te voorkomen:
- Overleg bij gebruik van oppervlaktewater met de rayonbeheerder in uw gebied via telefoon (058) 292 22 22. Zo houden wij zicht op de vraag naar water en kunnen we vraag en aanbod zo goed mogelijk op elkaar afstemmen. Wateronttrekking mag niet tot zichtbare peilverlaging leiden.
- Ieder perceel is onderdeel van een watersysteem. Overleg met de watergebruikers binnen het watersysteem hoe samen watertekorten te voorkomen. Voorkom dat iedereen op hetzelfde moment oppervlaktewater gebruikt. Spreek bijvoorbeeld tijdvakken af. En laat de gebruiker van wie de grond het verste van het waterinlaatpunt ligt, als eerste het oppervlaktewater gebruiken. Zo komt deze niet in de situatie dat het water op is, voordat het zijn of haar grond kan bereiken.
Vergunning en melding nodig voor wateronttrekking
Voor een goed waterbeheer is het belangrijk dat we inzicht hebben in het gebruik van oppervlakte- en grondwater. Daarom is in sommige gevallen het aanvragen van een vergunning of het doen van een melding verplicht. Een vergunning aanvragen of melding doen kan via www.omgevingsloket.nl(externe website)
Waterbeheer doen we samen
Meer informatie vindt u op onze website: waterbeheer bij droogte.