27-03-2023 BALK – De vergunningverlening binnen de Wet natuurbescherming moet op korte termijn weer op gang komen. Dit is mogelijk met een aantal juridische aanpassingen die het Nederlandse stikstofbeleid in lijn brengen met omringende landen. Dat schrijven VNO-NCW en MKB-Nederland in een brief aan minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof. Wanneer er niet juridisch wordt ingegrepen blijft Nederland nog twee jaar of langer op slot. Dat vinden de werkgeversorganisaties onaanvaardbaar.
De stikstofcrisis is bijna exclusief een Nederlandse crisis op Vlaanderen na, aldus VNO-NCW en MKB-Nederland. In andere landen en gebieden die te maken hebben met dezelfde Europese Habitatrichtlijn, zit de vergunningverlening niet op slot, hoewel ook daar de stikstofbelasting te hoog is.
Een deel van het probleem heeft Nederland zelf gecreëerd door de manier waarop de Europese richtlijn hier is ingevuld. De nationale regelgeving moet daarom op 4 punten in lijn worden gebracht met die in andere lidstaten. Dan wordt vergunningverlening weer mogelijk. Om te borgen dat géén verslechtering van natuurgebieden optreedt en de natuur herstelt, zal ondertussen de stikstofemissie teruggebracht moeten worden door de vrijwillige uitkoop van piekbelasters.
De specifieke Nederlandse invulling van de Europese Habitatrichtlijn leidt er toe dat al bij een zeer geringe stikstofuitstoot, boven de 0,05 mol, geen vergunning wordt verleend. In Duitsland wordt een drempel van 21 mol en in Vlaanderen en het Verenigd Koninkrijk van 5 mol gehanteerd. De ondernemingsorganisaties pleiten in de brief voor een drempelwaarde die ecologisch onderbouwd is per Natura 2000-gebied en daarmee juridische houdbaar.
Voor Nederland denken de organisaties aan een drempelwaarde per Natura 2000-gebied van 0,5 mol per hectare per jaar. Per gebied kan hiervan worden afgeweken indien de staat van de natuur ter plekke dit vraagt. Op grond van gesprekken met juridische experts en wetenschappelijke publicaties die zijn gedaan denken VNO-NCW en MKB-Nederland dat dit houdbaar is.
De organisaties pleiten er verder voor om in de wet vast te leggen dat een deel van de reductie in uitstoot door de uitkoop van piekbelasters naar een stikstofbank gaat. In de wet is vastgelegd dat natuur hersteld moet worden, en is ook opgenomen dat de PAS-melders gelegaliseerd moeten worden. VNO-NCW en MKB-Nederland willen ook een wettelijke eis dat er een nader te bepalen percentage van te realiseren emissiereducties beschikbaar komt voor het bouwen van woningen, aanleggen van wegen, bedrijfsactiviteiten en de energietransitie.
De Europese richtlijn schrijft voor dat moet worden beoordeeld of een project mogelijk een significant negatief effect kan hebben op de omliggende natuur. In Nederland is dit, anders dan in andere Europese landen, vertaald in een werkwijze waarbij de focus eenzijdig ligt op stikstofdepositie. Terwijl er natuurlijk meer factoren zijn die een rol spelen bij de staat van de natuur, zoals bijvoorbeeld droogte.
Vervolgens werken de Nederlandse stikstof-‘rekenregels’ als een automatisch beslismodel voor het verlenen van vergunning. Daardoor kan bijvoorbeeld een vergunning voor het bouwen van huizen geweigerd worden bij zeer geringe stikstofdepositie op een gebied waar de natuur er om andere redenen slecht aan toe is. De ondernemingsorganisaties pleiten er daarom voor om de wet zo aan te passen dat bij vergunningverlening de focus op natuurkwaliteit niet langer eenzijdig ligt op stikstof.
Met de brief aan minister Van der Wal reageren de ondernemingsorganisaties verder ook op een wetsvoorstel over intern salderen dat momenteel ter consultatie voorligt. Via intern salderen kan een bedrijf binnen de vergunning die het al heeft bijvoorbeeld de ene activiteit stopzetten en een nieuwe beginnen. Het wetsvoorstel zorgt er voor dat ondernemers hier voortaan een vergunning voor moeten aanvragen. Ze pleiten er voor om dit wetsvoorstel terug te trekken, omdat Nederland er verder van op slot zal gaan.