12-01-2023 BALK – Bijna een kwart van de jongvolwassenen (18-34 jaar) ervaart (heel) veel stress. Dat aandeel wordt kleiner naarmate de leeftijd toeneemt. Daarnaast stijgt het aandeel jongvolwassenen dat risico loopt op angst of depressie. Senioren van 75 jaar en ouder scoren vaker negatief op eenzaamheid en een gebrek aan eigen regie. Dit blijkt uit cijfers van de nieuwe monitor Welzijn, die vandaag is gelanceerd. Data over het welzijn van inwoners van Fryslân zijn hier te vinden.
Bijna een kwart (23%) van de jongvolwassenen ervaart (heel) veel stress. Dat aandeel wordt kleiner, naarmate de leeftijd toeneemt. Bij 75-plussers ervaart vier procent (heel) veel stress. Wel is het aandeel inwoners dat in 2020 (heel) veel stress ervaart in Fryslân (14%) lager dan landelijk (18%). Ook zijn er regionale verschillen. In gemeente Leeuwarden ervaart 17 procent van de inwoners (heel) veel stress, terwijl dit 10 procent is in de gemeente Waadhoeke.
Veel risico op psychische klachten onder jongvolwassenen
In Fryslân heeft 40 procent van de inwoners een matig tot hoog risico op angst of depressie), ten opzichte van 46 procent landelijk. Vooral onder jongvolwassenen (18-34-jarigen) is het percentage dat risico loopt op angst of depressie sinds 2012 gestegen van 38 procent naar 51 procent in 2020.
Psychische ongezondheid heeft een grote impact hebben op de persoon zelf maar ook op de omgeving. Wanneer mensen langdurig te maken hebben met psychische problemen zijn zij vaak verminderd inzetbaar op het werk of thuis, en participeren zij minder in de samenleving (GGZ, 2022). Psychische ongezondheid kan zich uiten in allerlei klachten, zoals sombere gevoelens, het ervaren van stress, zenuwachtig zijn of angst hebben. Het kan ook om psychosomatische klachten gaan, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid of buikpijn.
Meer eenzaamheid en minder eigen regie bij senioren
In 2020 ervaarde negen procent van de inwoners van Fryslân onvoldoende eigen regie over het leven. Bij inwoners van 75 jaar en ouder is dat aandeel hoger met 18 procent. Eigen regie is erg belangrijk voor de kwaliteit van leven. Eigen regie gaat namelijk over de zeggenschap en het eigenaarschap dat nodig is om een prettig leven te leiden op alle gebieden, zoals wonen, werken, gezondheid, vrije tijd en sociale contacten.
Bijna de helft (48%) van de inwoners van 75 jaar en ouder is eenzaam. Dit is hoger dan het Friese gemiddelde van 41 procent. Langdurige eenzaamheid, waarbij de sociale en emotionele contacten niet voldoen aan de behoeften kan leiden tot een negatieve spiraal.
Nieuwe monitor Welzijn
Het FSP introduceert de nieuwe monitor Welzijn. Deze monitor bevat data over tevredenheid met het leven, geluk, eigen regie, stress, eenzaamheid en risico op angst en depressie. Deze onderwerpen hebben allen een directe invloed op de brede welvaart in Fryslân.