12-08-2022 JOURE – Bijna driekwart van de koeien staat in een wei zonder schaduw, blijkt uit een steekproef van Wakker Dier in de provincie Friesland. De dieren stonden op zonnige warme dagen onbeschermd in de brandende zon. “Veel te veel dieren worden aan hun lot overgelaten. Plant bomen! Bescherm je dieren tegen hitteleed,” zegt Anne Hilhorst van Wakker Dier.
Wakker Dier nam een steekproef in Friesland: de provincie met het meeste melkvee en het grootst aantal koeien in de wei. Op drie zonnige hittestressdagen werden bijna 5.400 koeien geteld in 146 weilanden verspreid over de provincie. 71 procent van de koeien kreeg geen schaduw, bij nog eens 23 procent was er een beetje schaduw maar te weinig voor alle koeien. Slechts zes procent kreeg voldoende schaduw, dit waren vooral kleine groepjes koeien.
Landelijk probleem
Wakker Dier verwacht ook in andere provincies veel hitteleed. Hilhorst: “Overal waar je komt, zie je dieren in kale weilanden. We krijgen veel foto’s en meldingen binnen van verontruste mensen, door heel Nederland. Weides zonder schaduw zijn meer regel dan uitzondering.”
Hitteleed
Melkkoeien krijgen al vanaf 22 graden last van hitte. Dit komt onder andere door de melkproductie: het fermenteren van gras in hun maag zorgt voor veel extra warmte. Naast de fysieke stress op het moment, leidt hitteleed op termijn tot meer gezondheidsproblemen, zoals ontstekingen aan de uier of klauwen (voeten).
Schaduw verplicht
Volgens de wet moeten dieren worden beschermd tegen hitte. In de wei horen dieren in ieder geval schaduw en water te krijgen. Met een rechtszaak vroeg Wakker Dier twee jaar geleden de overheid om hierop te gaan handhaven. Sindsdien heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voor het eerst concreet gemaakt dat dieren inderdaad recht hebben op schaduw, al wordt er nog weinig op gehandhaafd.
Melden
Wakker Dier adviseert mensen om altijd een melding te doen bij de NVWA als ze dieren zien in de brandende zon. Hilhorst: “Het is aan de NVWA of ze de melding oppakken en de wet gaan handhaven. Maar door het leed te melden zetten we druk én komt de omvang van het leed helder in beeld. Hopelijk leidt die druk eindelijk tot meer actie van de overheid!”
Hitteplan
Naar aanleiding van een aangenomen motie, presenteerde minister Staghouwer afgelopen april zijn teleurstellende hitteplan. Problemen als geen schaduw in de wei, transport bij hoge temperaturen en hoogoplopende temperaturen in dichte stallen worden amper aangepakt. Wakker Dier is een petitie gestart voor een goed hitteplan, inmiddels hebben al 50.000 mensen getekend.