06-05-2024 BALK- Studiebeurzen zijn van alle tijden. Tegenwoordig worden ze vooral door de overheid verstrekt, maar veel Friese Lenen hebben een studiefonds. Het oudste nog bestaande Leen met een studiefonds is van 1452, het jongste van 2015. Om het vinden van deze studiefondsen makkelijker te maken is deze week de website https://studiefondsen.frl gelanceerd.
De traditionele naam ‘Leen’ veroorzaakt vaak verwarring, want de studiebeurs die een student van deze Lenen ontvangt is bijna altijd een gift, dus niet een lening. Elk Leen heeft zijn eigen regels. Denk bijvoorbeeld aan: soms alleen bedoeld voor afstammelingen van de oprichter, voor een bepaalde studie, voor studenten uit een bepaalde plaats of gebied in Fryslân, of juist voor studenten uit minder draagkrachtige gezinnen. Op de site zijn alleen de actieve studielenen opgenomen met een korte uitleg voor wie dat Leen bedoeld is. Tevens is er een verwijzing naar de site van het betreffende leen of is er een
contactadres.
Friese lenen
Friese lenen, particuliere fondsen in stichtingen, vormen een belangrijk onderdeel van de charitatieve infrastructuur in Fryslân. Zij verstrekken financiële middelen aan individuen, bedrijven of organisaties voor diverse doeleinden, waaronder dus ook studiebeurzen. Sommige van deze particuliere of kerkelijke fondsen, stammen uit de late middeleeuwen, andere zijn jonger. De middeleeuwse voorgangers waren priesterbenificies, bedoeld om nazaten van de oprichters tot priester op te leiden. De werkwijze van de Lenen is steeds gemoderniseerd.
Tegenwoordig is de doelstelling van veel Lenen het financieel ondersteunen van studenten bij het volgen van een universitaire of hbo-opleiding. Kees Kuiken beschrijft in zijn boek ‘Friese lenen’ in 2021 zes eeuwen geschiedenis en geeft een overzicht van bestaande Friese lenen. Helaas kent een aantal door hem genoemde Lenen geen studiebeurzen meer toe. Die zijn op deze website dan ook niet opgenomen. Ook zijn er lenen waar zo weinig mensen in aanmerking komen voor hun beurzen, dat zij niet vermeld worden op deze website, aanvragen zouden daar vooral tot teleurstellingen leiden.
Jarige Jobsleen
Het Sint Jacobs- of Sint Jobsleen tot Oldehove, voor HBO of WO studenten met een diploma van een Leeuwarder vooropleiding, vierde in 2022 haar 525 jarige bestaan. Naast het beschikbaar stellen van een aantal extra pensies voor studenten, besloot het bestuur te investeren in een website voor alle Friese studielenen. Immers, wie jarig is trakteert.