06-03-2025 BALK – De gebouwen van Wetterskip Fryslân, expertise- en behandelcentrum Fier en Wetsus zijn jarenlang verwarmd met biogas. Fier schakelt nu over op een duurzaam alternatief: warmtepompen. Nu gaan ze de restwarmte van de eigen biogasmotor gebruiken voor de verwarming van het bedrijfsgebouw op de rioolwaterzuivering. Wetsus stapte eerder al over op lokaal geproduceerd groengas om het gebouw duurzaam te blijven verwarmen.
In 2016 nam het Wetterskip het besluit samen met Fier en Wetsus om te investeren in een innovatieve en duurzame oplossing voor de verwarming van hun gebouwen. Er werd gekozen voor verwarming door middel van biogas. Het Wetterskip leverde ongeveer 10 procent van het biogas via nieuw aangelegde transportleidingen aan de gebouwen van Fier (60.000 kuub) en later ook Wetsus (60.000 kuub).
In de praktijk bleken de biogasketels in de gebouwen van het Wetterskip, Fier en Wetsus niet goed op biogas te werken; ze hadden vaak storingen. Om die reden stopte Wetsus al in 2021 met het afnemen van biogas. Ook Fier kiest nu, na bijna tien jaar, voor een andere duurzame verwarming van haar gebouwen.
Anke van Dijke, directeur van Fier: ‘Samen met Wetterskip Fryslân hebben we de afgelopen tien jaar keihard gewerkt aan een innovatie op duurzaamheidsgebied: biogas. Dit deden we om ons steentje bij te dragen aan een duurzamere wereld. De verwarming met biogas was destijds een hele innovatieve aanpak. Uiteindelijk blijkt deze oplossing om biogas te gebruiken als duurzame energiebron niet goed genoeg te werken. We stappen nu over op een duurzaam alternatief.’
‘We hebben er veel van geleerd’
Volgens dagelijks bestuurslid Remco van Maurik van Wetterskip Fryslân is de proef met levering van biogas aan externe partijen niet voor niets geweest: ‘We hebben er veel van geleerd. Wetsus en Fier konden al die jaren dat ze het biogas wel gebruikten honderden tonnen aan CO2-emissie vermijden. Op een gegeven moment moet je als afnemer afwegen of de kosten nog wel opwegen tegen de baten. Dat begrijpen we en we zijn in goed overleg met Fier en Wetsus met de biogaslevering gestopt. Gelukkig kunnen wij het vrijgekomen biogas gaan benutten op de eigen locatie in Leeuwarden als we de biogasopslagcapaciteit hebben uitgebreid.’
Inzet overgebleven biogas
Het Wetterskip heeft de biogasketels op de rioolwaterzuivering buiten gebruik gesteld en gaan nu gebruik maken van de restwarmte van de biogasmotor. Op de rioolwaterzuivering (rwzi) in Leeuwarden zuivert het Wetterskip het afvalwater van bedrijven en huishoudens. Na de zuivering blijft slib over als restproduct.
De rioolwaterzuivering heeft een vergistingsinstallatie waarmee het slib van deze locatie wordt vergist. Hiermee wordt jaarlijks 1 miljoen kuub biogas geproduceerd. Dit biogas wordt met een biogasmotor omgezet in 2 miljoen kilowattuur aan elektriciteit. Deze duurzame energie voorziet in de helft van het totale stroomverbruik van de rioolwaterzuivering. De resterende warmte van de biogasmotor wordt gebruikt voor de verwarming van het eigen slibvergistingsproces en de verwarming van verzorgingscentrum Greunshiem. Maar er is nog voldoende restwarmte beschikbaar om ook het bedrijfsgebouw op de rwzi te verwarmen.
Biogasbatterij
Naast een extra opslagcapaciteit onderzoekt het Wetterskip de mogelijkheden om de biogasmotoren op de rioolwaterzuivering in Leeuwarden slimmer te gebruiken, zodat er ’s avonds en ‘s nachts meer stroom uit het biogas kan worden gehaald. Daarmee vormt biogas een goede aanvulling op de energie die overdag met de zonnepanelen op de rioolwaterzuivering wordt opgewekt.
Verwerking zuiveringsslib
Het Wetterskip maakt jaarlijks 85 miljoen kubieke meter afvalwater schoon in 27 rioolwaterzuiveringsinstallaties. Bij dat proces blijft 460.000 kuub zuiveringsslib, een restproduct, over. Op dit moment vergisten ze ongeveer 30 procent van dit slib op de rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) in Burgum, Drachten, Franeker en Leeuwarden. Bij de vergisting komt biogas vrij. Dit wordt nu omgezet in elektriciteit en warmte voor eigen gebruik. Al het slib van de 27 rwzi’s wordt ontwaterd in de slibontwateringsinstallatie in Heerenveen en afgevoerd naar SNB in Moerdijk.
Op weg naar klimaatneutraal
Wetterskip Fryslân wil in 2025 energieneutraal en in 2030 klimaatneutraal zijn. Ze investeren hiervoor onder meer in de productie van biogas in combinatie met energieopwekking. Zo hebben ze zonnepanelen op de terreinen van de eigen rioolwaterzuiveringen en zijn ze samen met gemeente Súdwest-Fryslân eigenaar van vier windmolens in het windpark Nij Hiddum-Houw.