01-08-2022 BALK – Nederland heeft nog steeds te maken met een droge zomer. In het Noorden is wel meer neerslag gevallen dan in het oosten, westen en zuiden van het land. Het gemiddelde neerslagtekort in Fryslân is 130 mm. In andere delen van het land is dit al opgelopen naar meer dan 200 mm. De komende weken wordt weinig neerslag verwacht. Wees daarom zuinig met water. We brengen regelmatig een update over droogte uit. Hierin staat de actuele situatie in ons beheergebied en de maatregelen die Wetterskip neemt om de gevolgen van droogte te beperken.
Neerslagtekort
We spreken van droogte als er gedurende een langere periode minder neerslag valt dan er water verdampt. Dat noemen we het neerslagtekort. Dit wordt gemeten van 1 april tot 1 september. Het is normaal dat het in de zomer droger is dan in de winter. In de zomerperiode verdampt er zo’n 5 millimeter water per etmaal door zon en wind. Van droogte is sprake als er een lange periode wel verdamping is, maar weinig tot geen regen. Voor ons werkgebied is het gemiddeld neerslagtekort momenteel 130 mm. In de droogste jaren ligt dit rond de 200 mm. Plaatselijk kunnen wel verschillen voorkomen.
Grondwaterstanden dalen
Dankzij de natte maand februari was het grondwater overal goed op niveau. In het voorjaar en de zomer dalen de grondwaterstanden. Dat is normaal. Bomen, planten en gewassen onttrekken veel water. Als er weinig neerslag is, zullen de grondwaterstanden sneller dalen. Momenteel liggen de grondwaterstanden gemiddeld nog zo’n 20 tot 30 centimeter hoger dan in droge jaren als 2018 en 2020. Bekijk de actuele grondwaterstanden.
Aanvoer IJsselmeer en waterbesparing
Om de Friese boezemvaarten en meren op peil te houden, laten we bij de inlaten in Lemmer en Tacozijl en bij het Hooglandgemaal in Stavoren water in vanuit het IJsselmeer. Er is nog voldoende water beschikbaar om de peilen te handhaven in de gebieden waar we water kunnen aanvoeren. In de Friese meren en kanalen (de Friese boezem) hebben we het peil 3 centimeter verhoogd zodat we meer waterbuffer hebben.
Beperkt schutten voor recreatievaart
De aanvoer vanuit de Rijn naar het IJsselmeer loopt terug. Daarom proberen de waterschappen en provincies langs het IJsselmeer water te besparen, zodat zij minder water hoeven in te laten vanuit het IJsselmeer. Dit doen we in ons beheergebied door de zeesluizen (de Tjerk Hiddessluizen bij Harlingen) minder vaak te openen voor de recreatievaart. Dan stroomt er minder zout water binnen en is er minder zoet water nodig om door te spoelen. (https://waterberichtgeving.rws.nl/owb/droogtemonitor(externe website)
Waterkwaliteit
De waterkwaliteit in Fryslân is over het algemeen goed. Wel zijn op enkele zwemwaterlocaties de eerste metingen van blauwalg gedaan. Waar je veilig kunt zwemmen in Fryslân lees je op zwemwater.nl(externe website)
Water in de polders
Vanuit de Friese boezem wordt het water met inlaten en gemalen verdeeld naar de poldervaarten en -sloten. Onze rayonbeheerders proberen het water zo goed mogelijk te verdelen. We hekkelen sloten en maken duikers schoon voor een goede doorvoer. Doe dit ook in de sloten op jouw eigen perceel. Je hoeft alleen begroeiing en troep te verwijderen die de doorstroming belemmert. Voor de ecologie is het goed een deel van de begroeiing langs de kanten te laten staan.
Op de hoge zandgronden waar we geen water kunnen aanvoeren, proberen we zoveel mogelijk water vast te houden door het hoger zetten van stuwen. Maar droogval van sloten is niet te voorkomen. Alleen regen kan dit aanvullen.
Houd sloten op peil
We laten water in om de sloten op peil te houden. Wateronttrekking (bijvoorbeeld voor beregening of om weilanden plasdras te zetten) mag niet tot zichtbare peilverlaging leiden.
Ieder perceel is onderdeel van een watersysteem. Overleg met de watergebruikers binnen het watersysteem hoe samen watertekorten te voorkomen. Voorkom dat iedereen op hetzelfde moment oppervlaktewater gebruikt en doe dit niet op het heetst van de dag. Dan verdampt er veel water. Spreek bijvoorbeeld tijdvakken af. En laat de gebruiker van wie de grond het verste van het waterinlaatpunt ligt, als eerste het oppervlaktewater gebruiken. Zo komt deze niet in de situatie dat het water op is, voordat het zijn of haar grond kan bereiken.
Overleg bij gebruik van oppervlaktewater met de rayonbeheerder in jouw gebied via telefoon (058) 292 22 22. Zo houden wij zicht op de vraag naar water en kunnen we vraag en aanbod zo goed mogelijk op elkaar afstemmen.
Vergunning en melding nodig voor wateronttrekking
Voor een goed waterbeheer is het belangrijk dat we inzicht hebben in het gebruik van oppervlakte- en grondwater. Daarom is in sommige gevallen het aanvragen van een vergunning of het doen van een melding verplicht. Een vergunning aanvragen of melding doen kan via www.omgevingsloket.nl/(externe website)