04-12-2022 BALK – Het Wetterskip wil het ontwaterde zuiveringsslib uit Fryslân ook na 2026 door een extern bedrijf laten verwerken. Uit onderzoek blijkt dat met een externe eindverwerking van slib meer klimaatwinst is te behalen dan bij het zelf vergisten van zuiveringsslib en het omzetten van het hierbij vrijkomende biogas voor eigen gebruik. Als ons algemeen bestuur hiervoor in december groen licht geeft, zijn de plannen voor de nieuwbouw van een eigen vergistingsinstallatie in Heerenveen van de baan. De eindverwerking van slib kost het waterschap jaarlijks 8 miljoen euro.
Eind 2026 loopt het huidige contract met een bedrijf Moerdijk af. Dit bedrijf verwerkt nu alle ontwaterde rioolslib uit Fryslân verder door het te verbranden. De hierbij vrijkomende as wordt toegepast als bouwstof.
Eindverwerking zo duurzaam mogelijk
Otto van der Galiën: ‘We willen de eindverwerking van ons slib uiterlijk in 2024 in de markt zetten. We zoeken een partij die het ontwaterde zuiveringsslib tegen de laagst maatschappelijk verantwoorde kosten zo duurzaam mogelijk kan verwerken. Uit ons onderzoek blijkt dat we onze klimaatdoelstellingen het beste kunnen halen als de energie aan het eind van het verwerkingsproces uit het ontwaterde slib wordt gehaald. Dit levert ons qua kostenbesparing, energie-opwekking en CO2-reductie het meeste op.’
Het Wetterskip zoekt een partij die de energie uit het slib zo optimaal mogelijk kan afzetten naar bijvoorbeeld de industrie of tuinbouwkassen. Zodat deze bedrijfstakken kunnen besparen op de inzet van fossiele brandstoffen. Ook moet de CO2-afvang in orde zijn en moeten er zoveel mogelijk waardevolle grondstoffen, zoals fosfaat, uit het verbrande slib worden gehaald.
Verwerking zuiveringsslib
Het Wetterskip maakt jaarlijks 85 miljoen kubieke meter afvalwater schoon in 27 rioolwaterzuiveringsinstallaties. Bij dat proces blijft 460.000 kuub zuiveringsslib, een restproduct, over. Op dit moment vergissen we ongeveer 30 procent van dit slib op de rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) in Burgum, Drachten, Franeker en Leeuwarden. Bij de vergisting komt biogas vrij. Dit wordt nu omgezet in elektriciteit en warmte voor eigen gebruik. Al het slib van de 27 rwzi’s wordt ontwaterd in de slibontwaterings-installatie in Heerenveen en afgevoerd naar Moerdijk.
Op weg naar CO2-neutraal
Het Wetterskip wil in 2025 energieneutraal en in 2030 klimaatneutraal zijn. Het waterschap investeert hiervoor onder meer in zonnepanelen op de terreinen bij de rioolwaterzuiveringen, de productie van biogas en hergebruik van materialen. Het transport van slib vanuit de 27 rioolwaterzuiveringsinstallaties is vorig jaar in samenwerking met de transporteurs verduurzaamd. De vrachtwagens die het slib vervoeren van de rwzi’s naar Heerenveen en de vrachtwagens die het ontwaterde slib naar Moerdijk transporteren rijden op fossielvrije brandstof (HVO100). Met deze overstap is de CO2-uitstoot met bijna 1400 ton per jaar verminderd.
Bouw nieuwe slibontwateringsinstallatie
De bouw van de nieuwe slibontwateringsinstallatie bij de rioolwaterzuivering in Heerenveen is gestart. De huidige installaties en bedrijfsgebouwen zijn verouderd en voldoen niet meer aan de eisen.
De nieuwe SOI ontwatert met vier centrifuges in het nieuwe ontwateringsgebouw het zuiveringsslib van alle rioolwaterzuiveringen in Fryslân. Er komen twee nieuwe slibsilo’s voor de opslag van het ontwaterd slib, drie opslagtanks voor de opslag van het aangevoerde slib uit de rwzi’s en een nieuwe geurbehandelingsinstallatie. Ernaast komt een nieuw bedieningsgebouw met werkplaats. De bestaande SOI en slibopvangtanks worden gesloopt. De bouw en sloop vinden gefaseerd plaats. Zo kan de bestaande installatie in bedrijf blijven totdat de nieuwe installatie werkt. Naar verwachting is de nieuwe SOI in februari 2024 klaar voor gebruik. De totale investering bedraagt 38 miljoen euro. Het totale project is in de zomer van 2025 klaar.
Zonnepanelen
De nieuwe SOI krijgt warmtepompen voor de verwarming en koeling van de gebouwen, 185 zonnepanelen op de daken om elektriciteit op te wekken en oplaadpunten voor elektrische auto’s. De zonnepanelen kunnen per jaar 62.000 kWh energie duurzaam opwekken.
Renovatie rwzi Leeuwarden bijna klaar
Naast de bouw van een nieuwe SOI heeft het Wetterskip in het afgelopen jaar de energie- en sliblijn van de rioolwaterzuivering in Leeuwarden gerenoveerd. Deze werkzaamheden worden begin 2023 afgerond. De komende jaren investeert het waterschap ook in de rwzi’s in Bolsward, Franeker, Akkrum en Warns om de zuivering van afvalwater ook in de toekomst te kunnen waarborgen.